Köy Enstitüleri

KÖY ENSTİTÜLERİ : Köy Enstitüleri, ilkokul öğretmeni yetiştirmek üzere 17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 sayılı yasa ile açılmış okullardır. Tamamen Türkiye'ye özgü olan eşsiz bir eğitim projesidir..

Cumhuriyet ilk kurulduğu yıllarda okuma-yazma oranı %5 bile değildi..Nüfusun %80'lik bölümü köylerde yaşıyordu.. Anadolu'nun okulsuz ve öğretmensiz olduğu gerçeği gözönüne alınarak, dönemin Başbakanı İsmet İnönü'nün himayesinde, dönemin Millî Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel ve Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç'un çabaları ile bu okullarda köylerden gelen ilkokul mezunu çocukların, bu okullarda yetiştirildikten sonra, yeniden köylere giderek öğretmen olarak çalışmaları düşüncesi ile kuruldular..

1940 yılından başlayarak, tarım işlerine elverişli geniş arazisi bulunan köylerde veya tren yollarına yakın tarıma elverişli 21 bölgede köy ilkokullarına öğretmen yetiştirmek üzere Köy Enstitüleri açıldı. Öğretmenler köylülere hem örgün eğitim verecek, okuma yazma ve temel bilgileri kazandıracak, hem de modern ve ilmi tarım tekniklerini öğretecekti..Öğretmenler gittiği yörelerde bilinmeyen tarım türlerini de köylülere öğretecekti. Kitaba deftere dayalı öğretim yerine iş için, iş içinde eğitim ilkesi uygulanıyordu..

Her Köy Enstitüsü'nün kendisine ait tarlaları, bağları, arı kovanları, besi hayvanları, atölyeleri vardı..Derslerin %50'lik bölümü temel örgün eğitim konularını içeriyordu.. Geri kalanı ise uygulamalı eğitimdi..

1940-1946 arasında Köy Enstitüleri'nde 15.000 dönüm tarla tarıma elverişli hale getirilmiş ve üretim yapılmıştı..Aynı dönemde 750.000 yeni fidan dikilmişti.. Ayrıca 210 öğretmen evi, 20 uygulama okulu, 12 elektrik santralı, 16 su deposu, 12 tarım deposu, 3 balıkhane, 100 km. yol yapılan işlerin arasında idi..Sulama kanalları oluşturularak Enstitü öğrencilerinin uygulmalı eğitim gördüğü çiftliklere sulama suyu öğrenciler tarafından getirilmişti..

Hasan Ali Yücel'den sonra Milli Eğitim Bakanı Olan Reşat Şemsettin Sirer zamanında bu okullar Köy Öğretmen Okullarına dönüştürülmüştür. Bu okullar da Demokrat Parti döneminde 27 Ocak 1954'te kapatılmıştır.. Kapatıldığı 1954 yılına kadar Köy enstitülerinde 1.308 kadın ve 15.943 erkek toplam 17.251 Köy Öğretmeni yetişmişti..

Köy Enstitüsü'nü bitiren bir öğretmen sadece bir ilkokul öğretmeni olmuyor aynı zamanda ziraat, sağlık, duvarcılık, demircilik, terzilik, balıkçılık, arıcılık, bağcılık ve marangozluk konularını da uygulamalı olarak öğreniyordu. Enstitülerin hepsinin kendisine ait tarım arazileri, atölyeleri vardı. Bu sayede öğretmenler kendi okullarını gittiği köyde köylülerin işbirliği ile inşa ediyor ve devletin okul yapmasına gerek kalmıyordu..Köy enstitülerinden mezun olan öğretmenlere yetiştirildikleri branşa ve gönderilecekleri köye göre 150 parçaya varan alet ve edevat veriliyordu..Öğretmenler köylülere hem modern tarım tekniklerini hem de okuma yazmayı ve hatta müzik aletleri çalmayı öğretiyordu..

Atatürk devrimlerine muhalefet hisleri besleyen ancak bu karşıtlıklarını ortaya koymaya cesaret edemeyen siyasi ve toplumsal yapı ile halkın bilinçlenmesi ve aydınlanmasını istemeyen büyük toprak sahibi ağalar, aşiret ve tarikat liderleri bu okullarda kominizm propagandası yapılıyor diyerek bir karşı devrim atağı başlatarak, mevcut hükümete baskı yaptılar..

Bu gelişmeler maalesef Köy Enstitülerinin kapatılmasına neden oldu..Bu boşluğu halkın dini duygularını sömüren din tüccarları ve tarikatlar doldurmaya başladı..Çok sayıda Kuran kursları ve İmam Hatip Okulları açılmaya başlanıldı..

KÖY ENSTİTÜLERİ ; Toplumun EĞİTİM, SANAT ve KÜLTÜR hayatına katkıda bulunulmasında eşi ve benzeri olmadığından, dünyada bir çok akademik inceleme ve araştırmaya örnek olmuştur..